Salvador Dali, Lobster Telephone, 1936.
Piše: Nihad Filipović
„Bosna i Hercegovina je središnja tačka srpskog nacionalnog projekta, ne samo devedesetih, već tokom čitavog dvadesetog veka. Aspiracije Srbije prema BiH su i sada, nakon ratova devedesetih, ostale nepromenjene, što podrazumeva pripajanje Republike Srpske u fazama“.
(Sonja Biserko)
IV
Taktički aspekti politike aktivnog čekanja
Na taktičke aspekte i značaj okruglog stola iz 1997, na temu „Srpski narod u novoj geopolitičkoj stvarnosti“, u formuliranju politike aktivnog čekanja, ukazuje Sonja Biserko, predsjednica Helsinškog odbora za ljudska prava u Republici Srbiji, u tekstu „Percepcija srpske elite Dejtonske Bosne i Hercegovine“, koji je kao referat prezentiran na naučnom skupu „Bosanskohercegovačka država i Bošnjaci“, održanom u hotelu „Europa“, u Sarajevu, 6. 3. 2011. Dvije uvodne rečenice Biserkinog referata potcrtavaju ton cijelog teksta koje se svodi na konstataciju:
„Bosna i Hercegovina je središnja tačka srpskog nacionalnog projekta, ne samo devedesetih, već tokom čitavog dvadesetog veka. Aspiracije Srbije prema BiH su i sada, nakon ratova devedesetih, ostale nepromenjene, što podrazumeva pripajanje Republike Srpske u fazama“.
Taktički akcenti politike aktivnog čekanja razvijeni na Fruškogorskom skupu su na sprječavanju povratka izbjeglica (Bošnjaka i Hrvata), gdje se ističe, piše Biserko, da je „najveća opasnost za opstanak i prosperitet Republike Srpske, Aneks 7. Dejtonskog Sporazuma“, tj. „Sporazum o izbeglicama i raseljenim licima“, u kojemu se po sudbinu RS, vidi „mač sa dvije oštrice“, jer se njegovim provođenjem „gubi koheziona moć RS“, a jačaju snage koje rade na „utapanju RS“ u jedinstvenu državu BiH; naglašava se uloga Srpske Pravoslavne Crkve i mjere populacione politike i traže se „radikalne programske i kadrovske promene u organizmu školstva od osnovnog do visokog“.
Biserko se dalje u svom tekstu osvrće na „Strategiju očuvanja i jačanja odnosa matične države i dijaspore i matične države i Srba u regionu“, koju je na prijedlog Ministarstva za dijasporu, Vlada Republike Srbije usvojila na sjednici od 21. 1. 2011. U tom dokumentu, drugom, tzv. „Malom Memorandumu“, kako se doživljava u Regionu, ideološke smjernice politike aktivnog čekanja, začete u glavama srpske intelektualne etnonacionalističke elite, pretakaju se u aktivnu politiku.
U dokumentu se naglašava da „RS predstavlja najvažniju oblast interesa i jedan od državnih i nacionalnih prioriteta Republike Srbije“. Tim su dokumentom podjeljeni zadaci po ministarstvima, koje Biserko precizno citira, a koji se, sve u sve svode, na očuvanje RS kao ratnog plijena „od koga Srbija neće odustati“, piše Biserko.
Navedimo ovdje još mišljenje dvoje relevantna srpskih liberala i njihovo stajalište o stanju političke svijesti u Srbiji. Nekada prva dama srpske politike, Latinka Perović, smatra da je srpsko društvo i dalje opterećeno idejom teritorijalnog širenja, ali u razgovoru za list „Vijenac“, br. 462, od 17. 11. 2011, oprezno naglašava:
“Srpsko društvo je ipak pluralnije nego što se to na prvi pogled čini. Istina, postoji unisionost koja ustrajava na nacionalnom jedinstvu i jednoj nacionalnoj državi, za šta se zauzima Srpska pravoslavna crkva, ali srpsko društvo je podieljeno i nisu jasno definirani ciljevi, nije dovoljno jasno između čega Srbija danas bira“.
Podijeljenost koju detektira gospođa Perović, tiče se Evrope i srpskog odnosa prema evropskim integracijama (EU-NATO). Ta je podijeljenost neposredno opredjeljena unisonošću političke Srbije „koja ustrajava na nacionalnom jedinstvu i jednoj nacionalnoj državi“, na koju na koju također ukazuje Perović.
Konačno, navedimo ovdje i mišljenje Vladimira Popovića, bivšeg savjetnika ubijenog predsjednika Srbije Zorana Đinđića, koji za magazin „Slobodna Bosna“, br. 749, izjavljuje:
„Sada su rešili da to (teritorijalno širenje Srbije, op. N.F.) rade drugačije. Da Srbija kao najbrojnija, najuticajnija država ex Jugoslavije, bude lider u regionu, da zadobije poverenje činovnika EU i da drugačijim metodama ostvari ambicije osnivača Golog otoka i ostalih stradija građana Jugoslavije… Oko Tadića imate opasnu ekipu zločinaca, ratnih huškača i profitera, koja insistira na tezi o samoopredelenju Republike Srpske (ako može Kosovo) i to čini Region i posebno Bosnu i Hercegovinu, nestabilnom…“
Popović ovdje cilja na Udbašku kamarilu, svu tu „djecu komunizma“ tj. onu Đilasovsku „Novu klasu“ koja ih je iznjedrila, odnjihala u toplom krilu privilegija birokratskog socijalizma, da bi oni onda, blazirani i tupi za druge, a osjetljivi na svoje privilegije, u onome što je trebalo biti postupak demokratske transformacije bivše Jugoslavije, napravili sav taj haos i užas ratova iz 1990-ih. Ta svijest i to duhovno stanje, nažalost, kako to pravilno uočava i na šta ukazuje i gospodin Popović, i dalje i poslije mandata predsjednika Tadića, živi i traje u Srbiji, odakle se, preko agenata te svijesti, prenosi i u BiH.
Nastavlja se.
(Izvadci iz autorove političke studije Etnonacionalizam na pokaz)