Nihad Filipović
Duša i tijelo
Pisac: Nick Philip
ISBN: 978-9926-483-40-1
Izdavač: Lijepa riječ
Broj strana: 344
Roman Duša i tijelo je slojevit književni zahvat imaginativnog u kombinaciji sa faktografskom građom, tj. činjenicama života koja se javljaju kao poveznice u pripovjedačkom toku. Otuda je naracija u više nivoa. Osvjetljuje se životna i osobna intimna putanja, glavne junakinje Boske, prati se razvoj i otkrivanje njenog podsvjesnog sadržaja duše za koje se ispostavlja da je ono što ona jeste, a ne ono što je naučena misliti da jeste, osvjetljavaju se likovi sa kojim ona dolazi u dodir, bilo kao ljubavnica, bilo kao majka, ili prijateljica.
Teza od koje autor polazi jeste pretpostavljena veza između ljudske seksualnosti i ljudske strasti za vladanjem i podčinjavanjem.
“Ljudska seksualnost po sebi je perverzna, sve do sado-mazohističke nijansiranosti kojoj je replika društveni odnos dominacije i eksploatacije. Što će reći, vice versa: svaki erotski odnos je potencijalno odnos roba i gospodara”.
Razvijajući postavljenu tezu, pisac skicira erotski život i putanju glavne junakinje kao metaforu historijske sudbine Bosne; intimno i socijalno je to “kolo” psihoza, “pervertiranih imperijalnih strast, ponižavanje, aroganicija i silovanje, što se izdaje za ljubav … i bosanskog mazohizama trpljenja i podnošenje, u traganju za sigurnim utočištem i iluzijom zaštićenosti i sreće”.
Ovo djelo je sublimiran književni zahvat sa psihološkim, filosofskim i historijskim referencama. Kao što znamo, sublimacija u psihologiji je nesvjestan odbrambeni mehanizam, kojim pojedinac nastoji mijenjati socijalno (ne)prihvatljive obrazce ponašanja, okolnosti i instinktivne impulse u društveno i specifično, njoj, tj. subjektu, individui o kojoj je riječ, osobno prihvatljive forme, ponašanja.
Otuda vuče naziv prvog dijela romana – Stege; i otuda naziv drugog dijela – Trajanje.
Jer koliko god nastojala otkriti pravu osobnu prirodu i živjeti u dodiru s istom, koliko god nastojala osloboditi se stega, Boski, odnosno općenito likovima u romanu, ostaje trajati u vremenu i kao takvim se pozicionirati u socijalnom okruženju.