Nihad Filipović
Izvanredan audio prilog Allana Littla, BBC korespondenta iz Bosne u godinama rata 199o-ih. Poznato je, negiranje naroda Bošnjaka i Bosne kao države, suština je radikalnog srBskog etnonacinalizma i njihove politike ekspanzije države Srbije u prostoru. Donji kratki audio prilog zasjeca u samu bit takve srBske slike Bosne i Bošnjaka, u temelje na kojima je ozidana takva politika.
A taj temelj je ono što označavamo terminom religiozna ideologija. O tome je opširno pisao američki teolog Michael Selles analizirajući religiozne dimenzije genocida u Bosni kroz recepciju Andrićeve doktorske disertacije i Njegoševog Gorskog vijenca; (usput, preporučujem za čitanje Milorada Tomanića i njegovu knjigu Srpska crkva i ratovi u njoj u kojoj je takođe vrlo temeljito analiziran fenomen religiozne ideologije, tj. sprega srBske države i Pravoslavne Crkve).
Priča je klasična, mitska: srBski princ Lazar, ubijen je u bitci protiv Otomana, na Kosovu Polju 1389. U historijskoj nauci diskutabilan je značaj te bitke, ali se u srBskoj mitologiji ta bitka doživljava kao gubitak nezavisnosti i padanje pod višestoljetno tursko “ropstvo”, a Lazar se portretira kao – na samog Hrista nalik heroj; svi elementi drame su tu: HRISTOLIKI Lazar, POSLJEDNJA VEČERA sa plemenitašima, IZDAJA, gdje jedan od velikaša, Vuk Branković odaje planove bitke Turcima, te tako Lazar biva ubijen, a sa njim i srBski narod (nacija), koji VASKRSAVA kroz osvetu njegovim ubicama. Turci su stoga HRISTOUBICE, a izdajnik Vuk Branković – “Turčin”, što postaje metafora, simbol prepoznavanja i gledanja na sve bosanske muslimane.
Termin hristoubica, korišten je još i ranije, kao religijsko „opravdanje“ progona Hebreja iz vremena Prvog krstaškog rata 1096., a evo ga susrećemo i kao religijsko „opravdanje“ progona Bošnjaka-muslimana.
Novi fenomen na koje ukazuje donji prilog Allana Littla, jeste internacionalizacija srbske religiozne ideologije kao main-stream (glavni tok) slike svijeta radikalne desnice. Donji zapis u tom smislu i počinje i završava srBskom pjesmom kojom se poziva na ubijanje Turaka i veličaju četnici-osvetnici i ratni zločinac Radovan Karadžić. To je ona pjesma što je sluša u automobilu Brenton Tarrant, vozeći se ka gradskoj džamiji u Christchurchu, Novi Zeland, gdje će zateći u molitvi i pobiti preko pedeset ljudi.
Napomena:
Možda ćete morati da se registrujete da poslušate ovaj audio snimak sa BBC Sounds koristeći svoju mejl adresu i odabranu lozinku.